با سلام به جناب پورپیرار و سایر دوستان
استاد، سوالی داشتم:
با توجه به اینکه بر اساس نوشته های شما تا حدود 500 سال پیش، مردم مناطق مختلف جهان اطلاع چندانی از یکدیگر نداشتند و چه بسا اساسا از وجود یکدیگر خبر هم نداشتند، و نیز با توجه به اینکه نقشه های جغرافیایی منتسب به همان حوالی (حدود 500 سال پیش) نشان می دهد که تا آن زمان اساسا نقشه های قابل استفاده برای مسافرت های دور وجود نداشته است، در اینصورت مثلا یونانی ها در دوره موسوم به دوره سلوکیان چگونه به ایران آمده اند و یا بعدها به لبنان و سوریه و ... و بسیاری از مناطق اروپا رفته اند؟
پاسخ:
آقای اوجال. کشتی رانی رومیان و یونانیان و مقدونیان در سواحل و حواشی مدیترانه، به شهادت انبوه آثار یونانی و رومی در شمال آفریقا و بین النهرین و ترکیه و نیز شواهدی که از گستردگی داد و ستد بین ساکنان بنادر و جزایر مدیترانه خبر می دهد، یک جا به جایی محلی شمرده می شود و نزدیکی یونان به مصر و بنادر شرقی مدیترانه و به خصوص لشکرکشی مقدونیان به منطقه، از ترکیه تا مصر را در طول چند قرن مورد شناسایی تدریجی، در مسیرهای زمینی قرار داده است که خط زنجیری از بقایای معماری رومی و یونانی از مصر تا سوریه و لبنان و ترکیه، این مسیر یابی زمینی را تایید می کند. بی شک ورود رومن های هلنیست در ترکیه و نیز پناه گرفتن پراکنده یونانیان در نجد ایران، به نوعی خبر خالی بودن این دو سرزمین از نیروی بومی مدافع را مستدل و معروف می کند. اشاره قرآن به شکست روم در حاشیه نزدیک به بین النهرین نیز شاهدی برای در دسترس بودن این گونه اطلاعات در منطقه شمرده می شود. آن چه در باب بیگانگی تجمعات تمدنی در گستره جغرافیایی جهان گفته ام ناظر به سرزمین ها و مردمی است که به دنبال ملاحی در اوقیانوس ها و شناخت سه قاره آسیا و آفریقا و آمریکا و تولید نقشه هایی با مراتب تدریجی صحت در ۵۰۰ سال گذشته به دست آمده است.