...وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ
...و باید عفو کنند و گذشت نمایند مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید و خدا آمرزنده مهربان است
ا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِیمٌ
اى کسانى که ایمان آوردهاید از بسیارى از گمانها بپرهیزید که پارهاى از گمانها گناه است و جاسوسى مکنید و بعضى از شما غیبت بعضى نکند آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد از آن کراهت دارید از خدا بترسید که خدا توبهپذیر مهربان است
-
صحبت کردن از اعمال و رفتار گذشتگان اگر با رعایت انصاف و ادب باشد بحث در باره تاریخ است و اگر همراه با الفاظ توهین آمیز باشد گناه است فرقی نمی کند که این توهین نسبت به کوروش یا هارون الرشید یا علی بن ابی طالب یا محمد رضا پهلوی صورت بگیرد یا افراد عادی مانند اتفاق و حادثه و بی نام و نامدار وغیره
توهین به افراد زنده هم گناه است ( و فقط امکان عذر خواهی از آنهاست که کار را سهل می نمایاند)ولی از آنجاییکه هر آن هر یک از ما ممکن است بمیرد دوستان عزیز سعی کنند عنان زبان در اختیار داشته باشند تا بعد از مرگ هرکس مانند برخی از عزیزان دچار احساس نارحتی وجدان نگردد و از خدا نخواهد حق الناس را برای وی ببخشد! قضاوت در نیک و بد اعمال انسانها باید با دوچیز همراه باشد 1- شناخت کامل افکار و عقاید و اعمال آنها 2 - شناخت حق دفاع برای ایشان
ما در تاریخ براساس نتیجه گفتار و اعمال افراد قضاوت می کنیم و میدانیم که بارها شده که قضاوت خود را خطا یافته ایم اما چنان برخود علاقه داشته ایم که اینگونه خطاها را بر نتابیم و از رو نرویم و همچنان بر قضاوتهای مطلق خود ادامه دهیم.و حتی یکبار هم نشده در حین قضاوت بگوئیم : نتیجه بررسی ها چنین نشان میدهد و انشاالله بر خطا نیستیم و حقیقت مطلق را خدا میداند بلکه همیشه حکم قطعی میدهیم چنانچه گویی به خزانه غیب تسلط داریم و احتمال خطا نداریم و بر این طرز جبارانه قضاوت الفاظ توهین آمیز را هم اضافه کنیم آنگاه معلوم می شود که چقدر تقوی الهی را می شناسیم!