ختنه واهمیت مذهبی واهمیت بهداشتی
آن و شیوه ختنه کردن و آئین آن درمیان یهودیان
یهودیان نخستین ملت جهان بودند که به اهمیت بهداشتی ختنه پی بردند و برای آن که همگان آن را انجام دهند، دستورات اکید مذهبی به آن افزودند.
لروم ختنه پسران، برای یهودیان یکی از مهمترین اوامر توراة به شمار می آید و آنقدر اهمیت دارد که کلیه جوامع یهودی در سراسر جهان و در هر نقطه ای که ساکن باشند، با وسواس زیاد و شادمانی هرچه بیشتر انجام می گیرد. برخلاف برخی ادیان دیگر که ختنه را در سن شش سالگی و پس از آن (گاهی تا پانزده سالگی و بیشتر) انجام می دهند، در شریعت یهود، اگر نوزاد سالم بوده و مشکل پزشکی نداشته باشد، در روز هشتم تولد ختنه می شود. خانواده ها تلاش بسیار به عمل می آورند که انجام این فریضه دینی که اهمیت بهداشتی بسیار بالا دارد، به تعویق نیافتد.
منشاء این فریضه در آیه ای از تورات مقدس می باشد که در آن آمده است: «پروردگار به ابراهیم گفت: تو عهد مرا پاسدار، هم تو و هم نسل هائی بعد از تو. از پیمانی که بین و من و تو و ذریة های پس از تو بسته می شود، باید پاسداری کنی. پیمان آن است که هر فرد ذکور باید ختنه گردد، غلفه گوشت خود را ختنه کنید و آن عهد و پیمانی باشد بین من و بین تو در هشتمین روز تولد هرنوزاد ذکور در تمام نسل ها ختنه کنید، چه نوزاد خود باشد و چه نوزاد زرخرید، هرکس که فرزند ذکوری برای او تولد شود در همه نسل های تو ختنه شود. به طور قطع و یقین فرزند خانه زاد خود و زرخرید خود را ختنه کنید و این عهد و پیمان بر روی بدن شما تا ابد پایدار باشد. هر فرد ذکور که ختنه نشده باشد آن کس از میان قوم خود منقطع شود، زیرا پیمان مرا شکسته است». (صحیفه پیدایش، کتاب اول توراة –فصل هفدهم آیات 9 تا 16).
با توجه به در این آیات هفت گانه در صحیفه پیدایش، لزوم ختنه هفت بار تکرار می شود، به آسانی می توان درک کرد که انجام ختنه و عمل کردن به این عهد و پیمان تاچه حد از دیگر فرامین توراة بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است. لذا دستور ختنه، در دین یهود اهمیت ویژه ای یافته است.
بدین سان، قوم یهود با خود و روی گوشت و پوست خود، با خداوند آفریننده جهان عهد می بندد و نسل پس از نسل این پیمان را تجدید می کند، و در عمل نشان می دهد که پیرو راستین راه و روش حضرت ابراهیم است و جز خدای یگانه به هیچ معبود دیگری روی نیاورده است. این عهد و پیمان جاودانی است که هر خانواده یهودی پس از زاده شدن پسر، با شادمانی و وسواس آن را در روز مقرر انجام می دهد.
ولی انجام ختنه برای پسران و بریدن تکه زائد گوشتی که همانند غلاف نوک آلت او را در بر می گیرد، تنها انجام یک فریضه دینی و اجرای یک دستور الهی نیست، بلکه از نظر بهداشتی و سلامت بدن اهمیت بسیار دارد.
بسیاری از پزشکان جهان امروز در سراسر جهان بر این باورند که از نظر بهداشتی و به هدف پیشگیری برخی بیماری های مقاربتی،انجام ختنه در پسران بسیار ضروری است. در پژوهش های پزشکی ثابت شده افراد ختنه نشده بیش از مردان مختون در معرض ابتلاء به بیماری های مقاربتی قرار دارند و دیگران را نیز مبتلا خواهند کرد. زیرا میکرب هائی که درزیر پوست ختنه نشده آلت مرد باقی می ماند، محل عفونت و پرورش سریع آن خواهد شد.
دین مبین اسلام نیز که چند هزار سال پس از یهودیت به بشریت عرضه گردید، بر لزوم انجام ختنه تاکید دارد و این فریضه بهداشتی بخشی از شرع دینی محسوب می شود – گرچه سن معینی برای اجرای فریضه ختنه مشخص نشده است.
مروجان آئین مسیحیت از روی کینه ورزی نسبت به شرع یهود، و خودداری از پذیرفتن فرانض مهمی چون خوراکی های حلال و حرام و نگاه داشتن حرمت روز شنبه مقدس، امر ختنه را نیز نادیده گرفتند تا ستیز خود را نسبت به آئینی که از آن جدا شده بود نشان دهند.
متاسفانه ناآشنائی با لزوم ختنه و یا بی اعتنائی نسبت به اجرای آن موجب گردید که همه ساله میلیون ها انسان در قاره آفریقا و یا اروپا به امراض جنسی مبتلا گردند، که ایدز خطرناک ترین آنهاست.
شیوه ختنه در شرع یهود، در مورد کلیه افشار و گروه های مذهبی و غیرمذهبی یهودی در سراسر دنیا یکسان است: هر نوزاد پسر که تولد می شود تحت نظر پزشک یا مرد روحانی که در انجام ختنه تخصص دارد مورد معاینه قرار می گیرد و در صورتی که سلامت جسمی او کاملا تائید شود در هشتمین روز تولد باید ختنه گردد و در صورت ابتلا به یرقان (زردی) تا یک روز قبل از موعود نوزاد را زیر نظر می گیرند اگر زردی رو به کاهش گذاشته بود، ختنه در موعود مقرر انجام خواهد گرفت و در صورتی که یرقان شدیدتر شود، نوزاد تا بهبود کامل از ختنه معاف است، ولی پس از بهبود کامل، در هر روزی که تعیین شود، جز شنبه و اعیاد مذهبی، ختنه انجام خواهد گرفت.
در صورتی که نوزاد تب داشته باشد، پزشک با شخص ختنه کننده (موهل) تشخیص می دهد که ممکن است ختنه موجب خطر جانی برای نوزاد گردد باز هم تا بهبود کامل صبر خواهند کرد.
اگر در خانواده ای چند نوزاد پسر در اثر ختنه و خون ریزی درگذشته باشند، که احتمال می رود علت آن هموفیلی باشد، از آن جا که این بیماری ممکن است ارثی و ژنتیک باشد، طفل از ختنه معاف می شود و انجام این فریضه مذهبی تا روزی که کودک بزرگ شود و امکانات پزشکی لازم برای جلوگیری از خونریزی فراهم گردد، به تعویق می افتد.
یک امر کلی و اصولی در آئین یهود وجود دارد و آن این که، خطر جانی انسان را از اجرای هر فریضه ای معاف می کند، چون زندگی امری است مقدس و از جانب پروردگار داده شده، پس باید به زندگی ارج نهاد و آن را پاسداری کرد.
ختنه را چگونه انجام می دهند: ختنه حتما باید به وسیله پزشک حاذق یهودی و یا شخص روحانی متخصص دراین امر (מוהל موهل) انجام گیرد.
برای این منظور در مدارس مذهبی (یشیواها) افرادی برای این کار تربیت کرده و تعلیم می دهند که بعد از یادگیری تئوری و چندین مرحله عملی، به او اجازه ختنه کردن داده می شود.
روی نوک آلت تناسلی نوزاد پوسته ای روی گوشت چسبیده است مانند پرده نازکی روی تخم مرغ پخته مشاهده می شود، آنر ا پوسته داخلی می نامند. روی این پوسته زائده ای گوشتی وجود دارد که غلفه نامیده می شود. ختنه کننده پس از بریدن گوشت اضافی (غلفه) باید پوسته ای که روی نوک آلت چسبیده است با ناخن جدا کند و آنرا از روی گوشت بردارد، این عمل را "پریعا" می گویند. اگر کسی ختنه انجام داد، ولی "پریعا" نکرد (یعنی این پوسته داخلی را برنداشت) عمل کامل ختنه را انجام نداده است.
امروز افرد متخصصی وجود دارند که به وسائل مخصوص پنس مانند، در ظرف یک ثانیه قبل از ختنه پوسته را از گوشت جدا می کنند، سپس با مهارت تمام غلفه و پوسته داخلی را یکجا می برند، به طوری که فقط چند قطره خون بیرون می آید. سپس با وسائل بهداشتی پانسمان می کنند و جای بریدگی در روز دوم یا حداکثر سوم یا چهارم التیام می یابد.
در هنگام انجام آئین ختنه، پدر نوزاد نماز مخصوص شکرگزاری را به جای می آورد و وحدانیت خداوند و آئین یهود را بار دیگر برخود و فرزندش می پذیرد و سپاس گزار است که توانسته عهد و پیمانی را که پروردگار با قوم یهود بسته تجدید کند و برای این موهبت به درگاه خداوند شکر می گذارد. ختنه کننده نیز دعای مخصوص می خواند و از خداوند سپاس گزاری می کند که به او توفیق داده شده تا اجرای امر الهی توسط او انجام گیرد.
شخصی که نوزاد را در بغل گرفته تا نوزاد ختنه شود (صنداق סנדק) پدر تعمیدی Godfather خوانده می شود. هنگام نیایش آئین ختنه، اورشلیم مقدس را از یاد نمی برند و جمله معروف "ای اورشلیم، اگر تو را فراموش کنم دست راستم فراموش باد" به وسیله پدر نوزاد بیان می شود. عارفان بر این باورند که کلیه گناهان پیشین پدر نوزاد، ختنه کننده (موهل) و پدر تعمیدی (صنداق) با برگزاری آئین ختنه بخشوده می شود. این باور نشان می دهد که در دین یهود اجرای امر ختنه که یک اقدام کاملا بهداشتی و برای سلامت انسان هاست، تا چه حد از ارزش و اهمیت برخوردار است.